Dzielimy się bardzo dobrą wiadomością z opublikowania trzeciego już artykułu naukowego, bezpośrednio bazującego na wynikach projektu Ecopond. Serdeczne gratulacje dla Zespołu dra hab. Szymona Śnieguli.
Gemma Palomar, Guillaume Wos, Robby Stoks, Szymon Sniegula, Latitude-specific urbanization effects on life history traits in the damselfly Ischnura elegans, Evolutionary Applications (2023). https://doi.org/10.1111/eva.13583
DOI: https://doi.org/10.1111/eva.13583
Link: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/eva.13583
Zenodo: https://zenodo.org/records/8246398
ABSTRAKT
Obecnie wiele gatunków przystosowuje się do życia w miastach na różnych szerokościach geograficznych. Adaptacja do postępującej urbanizacji może wymagać zmian ekologiczno-ewolucyjnych w odpowiedzi na temperaturę oraz występujące inwazyjne gatunki obce, które mogą różnić się w zależności od szerokości geograficznej.
W przeprowadzonym eksperymencie badano pojedynczy i połączony wpływ podwyższonej temperatury i obecności obcego inwazyjnego drapieżnika na zmiany w cechach fenotypowych miejskich i wiejskich populacji ważki Ischnura elegans. Uzyskane wyniki porównano między centralnymi i wysokimi szerokościami geograficznymi.
Do badań zebrano dorosłe samice owada występujące w miejskich i pozamiejskich stawach na środkowych i wysokich szerokościach geograficznych. Larwy pochodzące od tych ważek poddano działaniu temperatury bieżącej [20°C], łagodnego ocieplenia [24°C] oraz fali upałów [28°C - tylko dla wysokich szerokości geograficznych] skrzyżowanej z obecnością lub brakiem sygnałów chemicznych uwalnianych przez raka pręgowatego Faxonius limosus, występującego wyłącznie w środkowej szerokości geograficznej. W badaniu zmierzono wpływ wymienionych czynników na czas rozwoju larw, masę ich ciał oraz tempo wzrostu.
Wykazano, że typ urbanizacji, czyli pochodzenie miejskie lub pozamiejskie, wpłynął na wszystkie cechy historii życiowych ważek, lecz ich reakcje były często zależne od szerokości geograficznej, temperatury oraz płci. Łagodne ocieplenie zmniejszyło masę owadów w populacjach wiejskich i zwiększyło tempo wzrostu w populacjach miejskich. Natomiast wpływ typu urbanizacji na masę był zależny od szerokości geograficznej, przy czym populacje z centrum wykazywały większą różnicę fenotypową. Efekt typu urbanizacji zależał także od płci, gdzie samce z obszarów miejskich uzyskiwały mniejszą masę i wolniejsze tempo wzrostu, w porównaniu do samców z obszarów wiejskich. Przy bieżącej temperaturze i łagodnym ociepleniu, sygnały drapieżnika obniżyły tempo wzrostu, niezależnie od typu urbanizacji i szerokości geograficznej. Niemniej ten wzorzec odwrócił się podczas fali upałów u ważek z północy.
Otrzymane wyniki podkreślają zależność ewolucyjnych i plastycznych reakcji na urbanizację i zalecają ostrożność w uogólnieniach, w jaki sposób populacje reagują na miasta, w oparciu o populacje występujące na jednej szerokości geograficznej.
SŁOWA KLUCZOWE: globalne ocieplenie, inwazyjne gatunki obce, Ischnura elegans, syndrom tempa życia, plastyczność fenotypowa, urbanizacji
Zdjęcie: Magdalena Jędro