Połączone skutki naturalnych i antropogenicznych czynników stresowych: odpowiedź na poziomie fenotypu oraz genów.
Inwazyjne gatunki obce potrafią w sposób drastyczny zmienić dynamikę populacji gatunków rodzimych. Badanie skutków obecności inwazyjnych obcych drapieżników w połączeniu z gradientem szerokości geograficznej oraz urbanizacji jest doskonałym systemem badawczym, ponieważ pomaga nam zrozumieć mechanizmy kształtujące dynamikę populacji ofiar oraz całych ekosystemów.
Przy użyciu ważki tężnicy wytwornej – kluczowego gatunku owada w sieciach pokarmowych stawów, który boryka się ze stresem spowodowanym obecnością drapieżników rodzimych i obcych inwazyjnych (IGO), określimy wpływ naturalnych (ograniczenia czasowe związane z krótkim sezonem wegetacyjnym na północnym skraju zasięgu geograficznego ważki) i antropogenicznych (stres wywołany przez drapieżnika IGO, urbanizacja) czynników na zestaw cech kształtujących sukces rozrodu ważki. Zbadamy także wpływ wyżej wymienionych czynników stresogennych na ekspresję genów.
Kluczowe pytania:
- Czy sezonowe ograniczenia czasowe narzucone przez krótki sezon wegetacyjny północnych regionów Europy wpływają na cechy dostosowania ważki bytującej z drapieżnikami rodzimymi i IGO?
- Jakie są konsekwencje urbanizacji na kształtowanie cech odpowiedzialnych za dostosowanie ważki przy obecności drapieżników rodzimych oraz IGO?
- Czy stres wywoływany przez drapieżniki IGO jest wykrywany przez ważkę żyjącą poza obecnym zasięgiem występowania tych drapieżników?
- Czy zmiany w zestawie cech związanych z przystosowaniem ważki do zmieniających się warunków życia odzwierciedlają zmiany w ekspresji genów?
Zrozumienie reakcji organizmów na stres na poziomie fenotypowym i molekularnym wzmacnia nasze przewidywania dotyczące tego, jak globalne zmiany wywołane przez człowieka zmienią procesy ekologiczne i ewolucyjne. W związku z tym badanie organizmów na poziomie fenotypu oraz genów ma kluczowe znaczenie, zwłaszcza gdy rozważa się organizmy niemodelowe, które stanowią ważną rolę w kształtowaniu dynamiki ekosystemów.
Liderem WP5 jest dr inż. hab. Szymon Śniegula, prof. IOP